Historia powstania świec
Historia powstania świec sięga tysięcy lat wstecz. Pierwsze ślady używania przez człowieka ognia, pochodzą sprzed ponad miliona lat. Wraz z poznaniem właściwości ognia, ludzie wynaleźli sposób, aby móc przenosić płomień z jednego miejsca do drugiego. Było to bezpośrednią inspiracją do wynalezienia świec.
Według archeologów pierwowzorem świec były pochodnie, które z czasem ewoluowały do postaci bardziej poręcznych w formie świeczek.
Początkowo, świecami nazywano prymitywne pochodnie zrobione z wysuszonych traw lub korzeni. Dla podtrzymania ognia maczane były w tłuszczu zwierzęcym lub roślinnym. Bardziej trwałe okazały się pochodnie tworzone z kija owijanego włóknami lnianymi. Te z kolei nasączano łojem zwierzęcym lub olejami płynnymi. Ówczesne pochodnie nie były zbyt komfortowym rozwiązaniem. Emitowały spore ilości duszącego dymu, a te maczane w łoju i oleju zwierzęcym wydzielały nieprzyjemny, wręcz drażniący zapach.
Pierwsze źródło światła
Pierwsze źródło światła, które przypominało dzisiejszą postać świecy wynaleziono około 4 tysięcy lat temu. Lud Etrusków zamieszkujący w starożytności tereny należące do dzisiejszych północnych Włoch, opracował metodę, która zapoczątkowała wytwarzanie świec. Odkryli, że wielokrotne zamaczanie sznurka w roztopionym wosku, sprawia, że zastygające kolejne warstwy kształtują się w postać grubego, woskowego cylindra. Sznur stanowił rdzeń walca, tak jak jest to w dzisiejszych świecach wolnostojących. Materiałem idealnym do produkcji świec okazał się wosk pszczeli, który w przeciwieństwie do wcześniej stosowanych tłuszczów nie dymił i wydzielał delikatną, przyjemną woń.
W czasach rzymskich, świece stały się bardzo ważnym elementem codziennego życia. Wosk pszczeli ze względu na ograniczoną dostępność stanowił wyjątkowo kosztowny surowiec do wyrobu świec. Zaczęto powracać do tłuszczów zwierzęcych i roślinnych jako jego zamiennik. Wosk pszczeli był zarezerwowany tylko dla najważniejszych uroczystości i obrzędów religijnych.
Wosk pszczeli, łój, stearyna i parafina
Do X wieku świece z wosku pszczelego stanowiły nadal dobro luksusowe, ze względu na swoją cenę. Wynaleziono wówczas ich tańszy zamiennik- świece łojowe, których knoty tworzone były z liści firletki. Tworzono je początkowo tzw. metodą maczanki. Niestety świece łojowe paliły się znacznie gorzej niż pszczele, a najpowszechniej stosowany łój barani, miał wyjątkowo uporczywy zapach i mocno dymił.
W XVI wieku w Polsce istniały już 3 fabryki świec. Był to czas, kiedy na produkcję świec oraz ich sprzedaż wydawane było specjalne pozwolenie przez króla- tzw. przywilej. Świece w tamtym okresie stanowiły niezbędny element pracy górników. Z myślą o ułatwieniu im pracy w ciężkich warunkach, stworzono na ich użytek małe świeczki górnicze. Do wyprodukowania 100 sztuk tego typu świec, zużywano kilogram łoju. Obrazuje to jak niewielkich rozmiarów były te świece oraz jak ogromne ich ilości musiały być zużywane podczas codziennej pracy w kopalniach.
XIX wiek był przełomowym dla wytwórstwa świecowego. Około 1825 roku francuski chemik Eugène Chevreul uzyskał patent na produkcję świec w procesie hydrolizy łoju. Powstał wówczas szeroko stosowany do dnia dzisiejszego kwas stearynowy, czyli tzw. stearyna. Wkrótce po opatentowaniu tego wynalazku, wszystkie europejskie fabryki zaczęły produkować świece stearynowe.
Prawdziwą rewolucją dla przemysłu świec okazało się wynalezienie parafiny. W roku 1809 niemiecki chemik Johann Nepomuk von Fuchs uzyskał płynną postać parafiny na drodze destylacji ropy naftowej. W roku 1830 wynaleziono parafinę w postaci stałej, twardej. 7 lat później francuski chemik Ernest Sellingue jako pierwszy na świecie wykorzystał parafinę do produkcji świec.
Wynalezienie świec parafinowych i mechanizacja procesu ich wytwórstwa przyczyniła się do spadku cen świec i wzrostu ich popularności. Mogli sobie na nie pozwolić nie tylko najbogatsi, ale i mniej zamożni ludzie, zwiększając tym znacznie komfort swojego życia. Obok lamp olejnych i naftowych, świece do lat 70-tych XIX wieku stanowiły jedyne źródło światła do oświetlania domów i ulic.
Początki świec dekoracyjnych
Na początku XX wieku świeczki zaczęły ponownie cieszyć się zainteresowaniem, jednak w nowej formie- dekoracyjnej. Doceniono ich moc budowania przytulnej atmosfery oraz walory estetyczne. Świece stały się elementem ozdobnym wystroju wnętrz, a także wspaniałym pomysłem na prezent. Ogromny wzrost popularności świec to również rozkwit kreatywności producentów świec. Tworzono coraz to nowsze kształty i kolory, aż w końcu stworzono produkt, który cieszy się do dziś największą popularnością wśród świeczek- świece zapachowe.
Świeca zapachowa stanowi bardzo wyjątkowy element aranżacji wnętrza- dopełnia go wizualnie, podkreśla jego charakter oraz buduje cudowny nastrój poprzez roztaczany zapach. Kiedy najwięksi producenci perfum i kreatorzy mody dostrzegli potencjał świec zapachowych, zaczęli produkować własne kolekcje świec, nadając im nowego wymiaru luksusu.
Lata 90-te XX wieku to kolejny przełom w świecie świec. Gigantyczny wzrost popularności tego produktu, skutkował podejmowanymi próbami wynalezienia nowych typów wosków. Amerykańscy chemicy rolni opracowali wówczas wosk sojowy, który po dziś dzień jest najszerzej stosowanym woskiem roślinnym do produkcji świec. W przeciwieństwie do ropopochodnej parafiny jest biodegradowalny, nie wydziela trujących substancji oraz odznacza się blisko dwukrotnie dłuższym czasem palenia. Ponadto świece z wosku sojowego idealnie przewodzą aromaty, co jest bardzo istotne w przypadku świec zapachowych.
Obecnie producenci świec mają do wyboru bardzo szeroką gamę rodzajów wosków roślinnych. Obok wosku sojowego dostępny jest m. in. wosk rzepakowy, wosk słonecznikowy, wosk kokosowy, wosk z oliwy z oliwek, wosk palmowy, a nawet wosk morelowy. Każdy z nich ma inne parametry, ale łączy ich wspólny mianownik- brak emisji toksyn podczas spalania oraz bezpieczeństwo dla naszego zdrowia i planety. To najważniejszy wyznacznik, jakim powinniśmy się kierować przed zakupem świecy- z jakiego wosku powstała.
Na tym kończymy opowieść o historii powstania świec, ale wiemy też, że na tym ich historia się nie kończy. Jako producent świec, wiemy, że tylko wyobraźnia nas ogranicza, a nasza jest nieskończona…